Stoicism: Qunyar iyo Qurux u noolaasho

Kuweenna u nool sida dhabta ah ee aan khiyaalka iyo khayaanadu salfan, danaysiga, iswaalka, istuska iyo faanku aanu ugu jirin qaamuuska. Qabka iyo qiyamka qofnimo uu yahay dastuurkooda; laamaha falsafadda waxa aan ku leennahay hal laan oo daraaddeen u jirta lahaanshaheedana aan ku faani karno.

Stoicism! Waa falsafad u abuuran inay naga dhigto kuwo adkeysi badan, farxad ku naallooda, dhowrsoon, caqli iyo dhug yeesha, saaxiib/walaal/waalid/shaqaale wanaagsanna noqonno. 

Waa run waxa aan ku noolnahay gayi iyo adduun aad u dahsoon, indha-araggeennuna uu koobanyahay, adduun ay waxwalba oo xun ka buuxaan, dhacdooyinka iyo xaaldaha noloshaada weecinayana ay maalin-noolka ku lammaan yihiin.  Waxyaabo badani ay dhabarjebinayaan himmadeenna iyo hibadeenna, ay qarribayaan moodkeenna, waxyaabo iyo dhacdooyin aan la filayn ay dareennadeenna iyo caqliyaddeenna ku cayaarayaan. Layaab iyo quus aynu ku dareemeynno xayeysiinnada, habdhaqannada iyo wararka bogagga bulsheed la isku dhaafsado. Se aan niyad-dhis iyo xasilnaan ka raadinno meelo ay koobantahay adeegga xasilnaan ee ay ina siin karaan, bal e uu yahay kaliya cirbad halmar aynu qaadannay saacado kaddibna jirkeenna ka bixi doonta. Waxa aan xasilnaan ka raadinnaa cabista kofeega, tagidda doogga, buuraha ama xeebaha, waxa aan jawiga ku saxannaa saaxiib aynu u yeeranno oo aynu la qosolno hadhowna kala tagno, waxa aan aadnaa suuqyada iyo maqaaxiyaha si aan u iibsanno maaddi aan u heysanno in uu na xasilinayo. Sidaa oo ay tahay dhammaan waa daroogo saacado kaddib aad dib ugu baahan doonto. haddaba Sideen ugu noolaannaa qunyar iyo qurux! 

Stoicism, waxa ay ahayd falsafad marwalba taagneyd si toganna u saameysay habdhaqannada qaar badan oo ka mid ah hoggaamiyeyaashii, boqorradii, filasoofarradii, qorayaashii iyo taariikhyahannadii waaweynaa  ee dunida,  waxaa ka mid ahaa; Marcus Aurelius. Frederick the Great, Montaigne, George Washington, Seneca, Epictetus, Thomas Jefferson, Adam Smith, John Stuart Mill, Theodore Roosevelt, General James Mattis. 

Ereyga ‘Stoic’, waxa uu u dhigmayaa qofka xaaladaha qarriban ee soo wajaha noolaan karaa isaga oo aaney saykoolojiyaddiiisa iyo dareemihiisu waxyeelloobin. Nuxurka aragtidan falsafadeedna waa uun qunyar iyo qurux u noolaasho. Stoicism waxay ku saabsan tahay aqbalaadda iyo wajihidda, falcelinta iyo lafalgalka hareerahaaga, iyaga oo aan bedqabkaaga waxyeelin. Epictetus wuxuu leeyahay: Waxyaabaha qaar waa aynu maamuli karnaa, kuwana maya. Waan maamuli karnaa aragtiyaheenna, doonisteenna, caadifaddeenna iyo ficilladeena. Mase xakameyn karno gacanna kuma haynno aragtida dadyowyga kale iyo sida ay inoo arkaan, ma xakamayn karno wax kasta oo aan falkenna iyo aragtideenna ahayn. Ma xakameyn karno waxa nagu dhaca, laakiin waxa aan xakamayn karnaa falcelinteenna. “go’aan ayaa u dhaxeeya xamaasadda iyo falcelinta, waana halka aynu jawaaabteenna ku dooran karno. ” Victor Frankl

Stoicism, waxay ina baraysaa in wax kasta oo xun oo dhici kara ay dhici doonaan. Khayaalka iyo rajaynta gaaritaanka wax aanad u howlgelin waxa ay marwalba horseedi doonaan niyad-jab iyo diiqad gudeed, se dhabbaha aan uga baxsan karno waa hagaajinta nafteenna iyo diirad saaridda taaganta iyo qanaacada in wax wal oo aad hadda beerato ay mustaqbalka kuu dhigaal yihiin,  weegaarka nolosheennuna ahaado mid aan innagu nashqadeysannay oo aan qanacsiinta, iskayeelyeelka iyo doonista qofkale ku imaan. Aan kuu sheego tiirarka aragtidan oo afar ah; Xikmad, Qab, Debacsanaan iyo Caddaalad.

Xikmaddu, waxay ka dhigan tahay awoodda aan u leennahay doorashada falcelinta waxa nagu dhaca, asalkeeduna waa maxaa ii waxtar leh oo aan sameeyaa cid kalena dhaawacayn, iyo, maxaa dhibaato ii keenaya oo aa  ka digtoonaadaa.

Qabku, waa halka lagaga gudbi karo dareenka fulaynimada. Ma aha ciribtirka cabsida, laballabeynta, ama welwelka, se waa wajahidda waxa ay dadku u arkayaan in aaney macno badan lahayn adiga oo qab iyo qanaaco ku dareemaya samayntooda. Waxba igama gelin, aslanna fanka danayn la’aanta waxa ay dadku ka dhihi doonaan ficilladaada waa qab iyo qanaaco maalmahaaga kuu qurxinaya. Samee wixii waxtar kuu leh taako in la eg ba ha ahaadeen e, hana noqon daalim, Eebbe ma jecla kuwa gardarrooda.  Xasuusana qodobka koowaad ee aragtidan . Xikmad! 

Dabacsanaantu, waa fududeynta habnoolkaaga, heliddaada, iyo xakameynta caradaada. Edeb suubban oo ah asalka saxnaanta dunida. Qunyar u noolansho. Xanaaqa iyo degdeggu qaamuuska nolosha kuma laha ammaan, saa darteed sabab  aad martigeliye ugu ahaato yaaney jirin. 

Ma jiro wax ka suuban oo ka muhiimsan Caddaaladda, sababtoo ah waxa ay wax-dheef u tahay dadka oo dhan. Samaynta waxa saxda ahi waa caddaalad. Khayaanada iyo eexdu sinna ammaan kuma laha, taageer caddaaladda, ugu hiilli xikmad iyo geesinnimo. Waan qunyar iyo qurux u noolaasho. 

Waxa aan kaaga tegayaa Gacalle/lo; u nooloow sida kula quruxda badan ee aad martidaada u soori lahayd mar kulankiinna.